Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü (GÜNDER) Başkanı Kutay Kaleli, geçen yıla dair değerlendirmelerini ve bu yıla ilişkin beklentilerini paylaştığı yazılı açıklamasında, 2021 sonu itibarıyla Türkiye'nin elektrikte toplam kurulu gücünün 99 bin 819 megavata ulaştığını, bunun 7 bin 815 megavatlık kısmının ise güneş enerjisi santrallerinden (GES) sağlandığını ifade etti.
Geçen yıl güneş enerjisinde kurulu gücün yaklaşık 1148 megavat artış gösterdiğini aktaran Kaleli, şunları kaydetti:
"Kurulu güç içerisindeki en büyük pay 25 bin 573 megavat ile doğal gaz santrallerinin olmaya devam etmektedir. 23 bin 280 megavat ile barajlı kaynaklar kapasitede pay alırken rüzgar santrallerin kurulu gücü 10 bin 607 megavat, linyit santrallerinin 10 bin 119 megavat, ithal kömür yakıtlı santrallerin kurulu gücü 8 bin 993 megavat, akarsu tipi hidroelektrik santrallerin kurulu gücü 8 bin 212 megavat, jeotermalin 1676 megavat ve biyokütlenin 1644 megavat olarak gerçekleşmiştir."
Güneş enerjisi kapasitesinin, GES pazarındaki gelişmelerin, hibrit tesis kurulumlarının ve YEKA GES projelerinin hayata geçirilmesiyle 2022'de 11 gigavata yaklaşacağını öngördüklerinin altını çizen Kaleli, "Güneş enerjisi kurulu gücünün 2023'te en az 12 gigavat ve 2030'a kadar ise 40 gigavat seviyelerine ulaşacağını tahmin ediyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Kaleli, 40 gigavat kurulu gücün sektörel istihdamın ve nitelikli iş gücünün artmasını, yerli panel teknolojilerinin ve üretim endüstrisinin kapasitesinin 2 katına çıkmasını ve Türkiye'nin bölgesel bir güneş lideri noktasına gelmesini sağlayacağını kaydetti.
2021 çatı GES yılı oldu
Sektör olarak 2021 yılını "Çatı GES yılı" olarak geçirdiklerinine işaret eden Kaleli, "Mayıs 2019'da düzenlenen yeni lisanssız mevzuatı ile önü açılan çatı tipi güneş santrali pazarında başvuru sayısı geçtiğimiz yıl 2 bini geçerek 1000 megavat üzerinde kapasiteye ulaştı. 2022 yılında da bu alandaki artışın devam edeceğini öngörüyoruz." ifadelerini kullandı.
Kaleli, araştırmalara göre, Türkiye'deki binalarda çatı üstü güneş sistemleri için en az 20 gigavatlık teknik potansiyel olduğunu belirterek, bu potansiyelin büyük kısmının çok haneli konutlar için olduğu bilgisini verdi.
Çatıları müsait olmayan çimento fabrikası, oteller ve hastaneler gibi işletmeler için de öz tüketim amaçlı lisanssız kurulumların artmasıyla en az 10 gigavatlık potansiyelin gelecek yıllarda işletmeye alınmasını beklediklerini aktaran Kaleli, şöyle devam etti:
"6 milyar dolar yatırım bütçesi gerektiren ekonomik potansiyel ile yılda 300 milyon dolarlık doğal gaz ithalatının önlenebileceği hesaplanıyor. Enerji arz güvenliğini sağlamak için gereken bu potansiyel ise güneş enerjisinde bulunuyor. Bu gücü hayata geçirmenin yolu ise güneş enerjisi yatırımlarına sürdürülebilir kapasite sunmaktan geçiyor."
Yunan yenilenebilir enerji şirketi Terna Energy, kuzeybatıdaki Arta bölgesindeki Pournariou yapay gölü üzerine 103 MW gücünde ülkenin ilk yüzerGES projesini inşa etmeye devam ediyor.
Kurulumu devam eden projede, gölün rezervuar alanının %5,6’lık alanına tekabul eden 114,4 hektarlık alanda çalışmalar tamamlandı. Proje bittikten sonra yıllık 156,2 GWh üretim yapması ve 150.000 ton CO2 emisyonunun engellenmesi hedefleniyor.
Ayrıca şirket, biri Kastrakiou gölüne 120 MW, Stratou gölünde 42 MW gücünde iki yüzerGES projesi daha inşa edecek. Projenin bütçesi ise 170 milyon Euro olarak belirlendi.
İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü Lozan'daki (EPFL) bir grup bilim insanı, elektron taşıma katmanlarını ince bir kuantum noktaları katmanıyla değiştirerek, perovskit güneş pillerinin ölçeklenebilirliğini geliştirmek için bir adım attıklarını iddia ediyor.
Araştırmacılar, şimdiye kadar, perovskite güneş pillerinin seri üretime ölçeklendiğinde aşırı derecede kararsız olduğunu kanıtladı ve laboratuvarlarda elde edilen yüksek verimler, üretim hatlarına aktarıldığında kolayca yeniden üretilemediğini söyledi. Bu kısmen, hücre ışığı emdiğinde üretilen elektronların cihazın elektrotuna verimli bir şekilde aktarılmasını sağlayan hücrenin elektron taşıma katmanından kaynaklanmaktadır.
Geleneksel perovskite güneş pillerinde, elektron taşıma katmanı (ETL), düşük elektron hareketliliğine sahip ve ayrıca ultraviyole ışık altında negatif fotokatalitik olaylara duyarlı olan mezogözenekli titanyum dioksitten oluşur.
EPFL, ETL'yi poliakrilik asit ile stabilize edilmiş ince bir kalay(IV) oksit kuantum noktaları tabakasıyla değiştirdi. Bu, ışınımsal olmayan rekombinasyonu bastırırken hücrelerin ışık tutma kapasitesini geliştirdi.
İnce kuantum noktaları katmanıyla, daha yüksek verimlilikler daha büyük hücre formatlarına da aktarılabilir. Araştırmacılara göre 0,08cm2 alana sahip bir perovskite güneş pili üzerinde %25,7 ile rekor bir verimlilik elde ettiler . Aynı zamanda, güneş pillerinin yüzeyi 1cm2 , 20cm2 ve 64cm2'ye yükseltildiğinde %23.3, %21.7 ve %20.6 verimlilikle sonuçlanan yüksek operasyonel stabilite gösterildi .
Kuantum noktaları , yarı iletkenler gibi davranan ve aydınlatıldığında belirli dalga boylarında ışık yayan nanometre boyutunda parçacıklardır. Eşsiz optik özellikleri nedeniyle kuantum noktaları, fotovoltaikler de dahil olmak üzere çeşitli optik uygulamalarda kullanım için idealdir.
Kolloidal kuantum nokta güneş pilleri (QDSC'ler), yüksek dönüşüm verimliliği ve düşük maliyetli işleme potansiyelleri sayesinde PV araştırmacılarının son zamanlarda dikkatini çekti. Ancak, teknoloji hala laboratuvardan çıkmaktan çok uzak. Verimliliğin ötesinde , ticari üretimin düşünülebilmesi için yerine getirilmesi gereken bir dizi başka koşul vardır.
