Güneş enerjisi santrali yani kısaca GES kurulması hem kurumsal hem de bireysel olarak gerçekleştirilebilir. Güneş enerjisi sistemleri kurmak için öncelikle hangi bölgeye kurulacağı yönünde tespitler yapılmalıdır. Yapılan tespitlerde en önemli veri şüphesiz bölgenin ışınım değerlerinin ne kadar verimli olduğu olacaktır. Rakamsal olarak tespit edilen bölgede 1620 kwh/m2 ve üzerinde bir değer ile ışınım şartı aranmaktadır.
Güneş enerji santrali kurmak için gerekli ölçümler sonunda tespitlerin raporlanarak bakanlıktan izin alınmalıdır. Arazi tespiti ve ölçüm ekipmanları kurumu yapıldıktan sonra güneş enerjisi sistemleri takip edilir. Bu takip gerekli ölçümlerin ve raporlanması için 6 ay süresinin geçmesi beklenir. Belgeler ve ölçüm bilgileri ışığında tek başvuru varsa kabul edilir ve sistemler kurulur. Eğer aynı bölge için birden fazla başvuru varsa eksiltme ihalesi ile TEİAŞ tarafına gönderilen evraklar neticesinde 30 gün sonra müsaade alınır.
Güneş enerjisi çevresel ve ekonomik anlamda değerlendirildiğinde oldukça verimli bir enerji kaynağıdır. Güneş enerjisinden faydalanmak için kurulan, güneş tarlaları, özel santraller ve güneş panelleri çevrenin kirlenmesine sebep olacak herhangi bir etki yaratmazlar. Üstelik diğer enerji oluşumları içerisinde daha az maliyetli ve kolay kullanımlı, bakımlıdır. Her alanda hayatımızın içerisinde yer alan bu temiz enerji kaynağına daha fazla talep olmaktadır. Birçok firma tarafından güneş enerjisi sistemleri kurulumu yapılmaktadır. Ayrıca güneş enerjisi santrali ülkemizin belirli gölgelerinde faaliyete geçirilmeye başlanacaktır. Bu konuda oldukça geride kaldığımız kesindir. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri güneş tarlaları ile California eyaletindeki yüksek değerli güneş ışınımlarını enerjiye dönüştürmektedir.
Devlet bu konuda hayli önemli teşvik ve destekler vermektedir. Gerek bireysel olarak gerekse de şirket bazlı yapılacak güneş enerjisi sistemleri kurulumları bilgi, sermaye ve istihdam konusunda desteklenmektedir. Ayrıca kurulacak sistemlerle ilgili, teçhizat, makine ve araçların üretimi ve elde edilmesi konusunda da eksiklikler hızla giderilmektedir. Bireyler olarak özellikle güneş ışınım değer rakamlarını karşılayan konutlarda bu sistemlerin kurulmasını sağlayan firmalardan destek alarak, bu kolay, rahat ve ekonomik enerji kaynağından faydalanabiliriz. Devlet ve özel şirketler de enerji ihtiyaçlarını daha büyük güneş enerjisi sistemleri kurarak karşılayabilirler.
Tarım pompaları toplam su pompası pazarında %70'in üzerinde paya sahiptir. Güneş enerjisi pompası, geleneksel elektrikli ve dizel tarım pompalarına göre en uygun çözümdür. Bazı durumlarda, güneş enerjisi tarım pompalarının kurulumu için, gölgesiz alana sahip alanda güneş modüllerinin kurulumu için sınırlı alan mevcuttur. Bu gibi durumlarda hem tarıma hem de enerji üretimine önem verilmesi gerekiyor.
Jain Irrigation, özel yapı kullanarak sınırlı alanda mahsul yetiştirme + güneş enerjisi üretimi için Agro-Voltaik konseptini geliştirdi. Agrovoltaik yapının tasarımı için ürün geometrisi, bitki ışık gereksinimi, güneş modülünün kurulum gereksinimi ve yer uygunluğu vb. detaylı olarak incelenecektir.
Bu yeni teknoloji, gıda üretimini iyileştirmeyi ve su kullanımını azaltmayı, aynı zamanda enerji ve ek gelir yaratmayı vaat ediyor. Bu benzersiz sistemde, kendi bünyesinde monte edilen güneş panelleri, altında ekinlerin yetiştirildiği aynı araziye yerleştirilerek, yetiştiricilerin güneş enerjisinden tam anlamıyla faydalanmalarını sağlar. AgroVoltaiklerde kullanılan şeffaf güneş modülleri, ışığın içinden ışığı geçirmesine izin veren arka tarafta şeffaf cam veya arka levhadan oluşur. Güneş panelleri, bitkilerin fotosentez için uygun miktarda güneş ışığı almasını sağlayacak şekilde konumlandırılabilir ve fazla güneş ışığı, elektrik üretimi için toplanabilir. JISL, hem güneş hem de Tarım bölümlerinden özel Araştırma ve Geliştirme ekibini içeren bu teknolojiyi sürekli olarak geliştirmeye kararlıdır.
Tarım, sulama, su yönetimi ve güneş enerjisi konularında uzman olan JISL, özelleştirilmiş sürdürülebilir Agro-Voltaik tarım için çözüm sunar. Aynı Agrovoltaik çiftçilik konsepti, şebeke bağlantılı tesis ile büyük ölçekli çiftçiliğe uygulanabilir.
Londra merkezli düşünce kuruluşu Ember'in, AB ülkelerinin aylık elektrik üretimlerini baz alarak yaptığı analize göre, mayıs-ağustos döneminde güneş enerjisinden 99,4 teravatsaat elektrik üretildi.
Bu üretim geçen yılın aynı döneminde üretilen 77,7 teravatsaate oranla yüzde 28 artış gösterdi. Güneş enerjisinin toplam elektrik üretimindeki payı geçen yılın aynı döneminde yüzde 9,4 seviyesindeydi.
Bu yıl mayıs-ağustos döneminde toplam elektrik üretiminde yüzde 12,2'lik pay alarak rekor kıran güneş enerjisi, yüzde 11,7 payı olan rüzgar ve yüzde 11 payı olan hidroelektriği geride bıraktı. Aynı dönemde kömürün elektrik üretimindeki payı ise yüzde 16,5 olarak hesaplandı.
AB üyesi ülkelerin 18'inde güneşin elektrik üretimindeki payı ülke bazında da rekor kırdı. Söz konusu dönemde Hollanda'nın elektriğinin yüzde 22,7'si, Almanya'nın elektriğinin yüzde 19,3'ü ve İspanya'nın elektriğinin yüzde 16,7'si güneşten elde edildi.
Bu oranlar Yunanistan'da yüzde 15,3, İtalya'da ve Macaristan'da sırasıyla yüzde 15 ve yüzde 14,7 oldu. Belçika ve Danimarka'da güneşin elektrik üretimindeki payı sırasıyla yüzde 12,8 ve 12,9 olarak hesaplandı.
Polonya'da ise 2018'den beri güneş enerjisinden elektrik üretiminde görülen en yüksek büyüme kaydedildi. Ülkenin elektrik üretiminde güneşin payı 26 kat, Finlandiya ve Macaristan'da 5 kat arttı.
Güneşin elektrik üretimindeki payının artması güneş enerjisi santrallerinin kapasitesindeki istikrarlı büyümeden kaynaklandı. Güneş enerjisi kapasitesi 2018'deki 104 gigavat seviyesinden 2021 sonu itibarıyla 162 gigavata yükseldi. Sadece geçen yıl, söz konusu ülkelerin toplam kapasitesinde 23 gigavat artış görüldü.
Ember analistlerinin yaptığı hesaplamaya göre, mayıs-ağustos döneminde güneşten sağlanan rekor üretim AB'nin potansiyel 20 milyar metreküplük doğal gaz ithalatına engel oldu. Bu miktar, söz konusu dönemdeki doğal gaz fiyatlarına göre 29 milyar avroya eşit.
Avrupa'da en fazla derinliğe sahip Hollanda merkezli doğal gaz ticaret noktası TTF'de mayıs-ağustos döneminde megavatsaat başı ortalama fiyat 148 avro seviyesindeydi. Bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre olan ortalama megavatsaat başı fiyattan 110 avro daha yüksek.
Güneşten rekor elektrik üretimine rağmen, 2030 için belirlenen hedeflerin başarılması ve gaz kullanımının giderek azaltılması için güneş enerjisi kurulu gücünün daha da hızlı şekilde artmasına ihtiyaç duyuluyor.
Ember Kıdemli Analisti Pawel Czyzak, analize ilişkin değerlendirmesinde, Avrupa'nın enerji kriziyle sarsıldığını belirterek, "Güneş enerjisi çok ihtiyaç duyulan rahatlamayı sağladı ve yapılan yatırımlar karşılığını verdi. Güneşten üretilen her teravatsaat, doğal gaz tüketimini düşürdü ve Avrupa vatandaşlarına milyarlar kazandırdı. Mümkün olduğu kadar fazla güneş enerjisine ihtiyacımız olduğu çok açık. Avrupa 2030'da 600 gigavat ve daha fazla güneş kapasitesine doğru ilerliyor." ifadelerini kullandı.
